Jerzy Prutek
* 1807, † 1875,
J. Spyra
Urodził się 7.IV.1807 r. w rodzinie Andrzeja, tkacza i wolnego osadnika z przedmieścia Cieszyna, Brandysu. Po ukończeniu cieszyńskiej Szkoły Głównej oraz gimnazjum (jako prymus) w 1825 r. podjął studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu w Wiedniu. Po jego ukończeniu zapisał się na wydział teologii uniwersytetu w Ołomuńcu, wzorem m.in. stryja Pawła, który pełnił funkcję Generalnego Wikariusza dla austriackiej części diecezji wrocławskiej. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1831 r., następnie został skierowany do parafii we Frydku jako wikary i katecheta. W 1835 r. objął obowiązki zastępcy dyrektora konwiktu Cselesty w Cieszynie, ale w 1837 r. został nauczycielem i wychowawcą szlacheckich synów w Gnojniku, a potem w Svitavce na Morawach. Wykorzystał ten czas także na samokształcenie, uwieńczone m.in. stopniem doktora filozofii.
Do Cieszyna wrócił w 1848 r., obejmując funkcje katechety w Szkole Głównej, a potem w innych szkołach, działał także jako kaznodzieja i duszpasterz. Ufundował kilka stypendiów dla biednych uczniów cieszyńskich szkół bez względu na wyznanie. W 1861 r. został posłem do sejmu Śląskiego w Opawie, był też członkiem wielu stowarzyszeń o nastawieniu liberalnym. W 1862 r. wystosował do prymasa oraz premiera Austrii list z propozycją utworzenia w monarchii austro-węgierskiej kościoła narodowego. Zawieszony go za to w 1864 r. w czynnościach duchownych, ale nie zmienił poglądów. Rozwinął je w broszurze „Racjonalny Kościół Ojca Prutka”, która ukazała się w 1874 r., a dedykowana była cieszyńskiemu rabinowi Friedmannowi. W tymże roku został ekskomunikowany, cieszył się jednak poparciem liberalnych kręgów mieszczaństwa oraz Rady Miejskiej Cieszyna, której członkiem był w latach 1861-64. Wyróżniono go tytułem honorowego obywatela Cieszyna, miasto na swój koszt zorganizowało pogrzeb, a jedną z ulic nazwano jego imieniem