Pomnik księcia cieszyńskiego Mieszka I
Pierwotnie na tym miejscu ustawiony został pomnik cesarza Franciszka Józefa I, ufundowany przez niemieckie organizacje rzemieślnicze i kupieckie w 1908 roku. Wokół urządzono park (obecnie Park Mieszka I). Stanowiące trzon pomnika popiersie cesarza zostało zniszczone w końcu 1918 roku, po rozpadzie monarchii austro-węgierskiej. Po dziesięciu latach, z inicjatywy ówczesnego burmistrza Cieszyna księdza prałata Józefa Londzina, władze miejskie postanowiły wznieść w tym miejscu pomnik upamiętniający polskie korzenie miasta. Twórcą pomnika Mieszka I był znany rzeźbiarz krakowski, rektor Wyższej Szkoły Przemysłu Artystycznego Jan Raszka, który urodził się w Ropicy na Śląsku Cieszyńskim, a z Cieszynem był związany wiele lat. Artysta wykorzystał pozostałe po poprzednim pomniku elementy dodając nadnaturalnej wielkości figurę Mieszka I z brązu. Postać Mieszka jest skomponowana w taki sposób, jakby ze swojej wyżyny patrzył w dal, aż poza granice swego kraju ściskając rekami potężny miecz, ostrzegając zaborczych sąsiadów. Na środkowym postumencie znajdował się kamienny orzeł. Pomnik Mieszka I został odsłonięty 21 czerwca 1931 roku w połączeniu z VI Zjazdem Muzeów w Polsce, który odbywał się w Cieszynie. Przebieg uroczystości transmitowało Polskie Radio. W czasie II wojny światowej okupanci kazali pomnik usunąć, ale ówczesny kustosz muzeum V. Karger przechował figurę na dziedzińcu muzeum. W 1957 roku posąg wrócił na poprzednie miejsce, za wyjątkiem zniszczonego przez Niemców kamiennego orła.
Park Mieszka I jest fragmentem rezerwatu „Lasek Miejski nad Puńcówką”. Zachęcać to powinno do zakończenia spaceru w poszukiwaniu śladów dawnej piastowskiej przeszłości Cieszyna w spokojnej ciszy drzew i krzewów. Przechadzając się w cieniu klonów i buków można jeszcze raz przejść myślami dawne, minione dzieje, zastanowić się nad zmiennością losu ludzi i dynastii. A także nad tym, że warto wrócić do Cieszyna, także po to, by pochylić się nad innymi zabytkami jego przeszłości.
Tekst: Janusz Spyra
Redakcja i dobór ilustracji: Renata Karpińska
Fot.: Renata Karpińska, Paweł Halama, Anna Fedrizzi, Joanna Rzepka, Tomasz Matysiak, Henryk Tesarczyk, Dominik Dubiel, fot. halerza Przemysława I: Wojciech Woźniak.